1
استاد شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2
کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
مناطق شهری چندمرکزی پیامد روند حاضر در ساختار فضایی جوامع پیشرفته پسافوردیستی محسوب میشوند. «تمرکز جغرافیایی»، «گرایشات اقتصادی» و «چالشها و فرصتهای مشترک» از جمله ویژگیهایی هستند که این مجموعه شهرها را برای پذیرش الگوی شبکه در آنها پشتیبانی میکند. از این منظر، این مناطق بر اساس روابط همافزا عرصهی رقابتی مناسبی را در مقابل مناطق کلانشهری تکمرکزی حاصل میکنند، به طوریکه عملکرد اقتصادی منطقه را بیشتر از مجموع عملکرد تک تک هریک از شهرها بهبود میبخشند. پژوهش حاضر سعی دارد با سنجش زمینههای شکلگیری پیوندهای همافزا و با توجه به فرضیات مطرح شده در مورد منطقه کلانشهری مازندران مرکزی، پایهای را برای کاربست همافزایی در این منطقه بیابد. ادبیات نظری نشان میدهد، که همافزایی از سه مکانیسم تشکیل شده که هر یک وابسته به نوع خاصی از شبکه است. از آنجاییکه همافزایی در مناطق شهری چندمرکزی به صورت دو مکانیسم همکاری و مکمل بودن نمود مییابد، تحلیل مقاله بر این دو مکانیسم و به طور خاص، مکمل بودن تمرکز میکند. این مطالعه به روش تحلیلی- توصیفی صورت گرفته، گردآوری دادهها به صورت کتابخانهای بوده و در تحلیل دادهها از تکنیک تحلیل تناظری استفاده شده است. نتایج تحلیل تناظری در قلمرو چهار شهرستان اصلی و در قالب ده فعالیت اصلی اشتغال نشان میدهد که برخلاف پیوندهای همکارانه، که همافزایی بیشتری را در سالهای اخیر حاصل کردهاند، کاهش نقشهای اقتصادی مکمل در شهرها، اثرات وارونه 50 درصدی را در معیار مکمل بودن منطقه ایجاد نموده است. دلیل اصلی این امر، را باید در گسترهی وسیع کنشگران و ادارات و سازمانهای عمومی، رقابت تاریخی بین شهرهای منطقه، فقدان چشماندازی منطقهای و تعهدات الزامآور برای اجرای آن جستجو کرد. به علاوه میتوان، کاهش وابستگی شهرها به سوی منابع عرضه و تقاضای مناطق بیرونی را نیز به این دلایل اضافه نمود.
زبردست, اسفندیار, & شهابی شهمیری, مجتبی. (1393). تحلیل قابلیت توسعه هم افزا در مناطق شهری چندمرکزی نمونه موردی: مجموعه شهری مازندران مرکزی (آمل- بابل- قائمشهر- ساری). فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای, 4(شماره 16), 33-48.
MLA
اسفندیار زبردست; مجتبی شهابی شهمیری. "تحلیل قابلیت توسعه هم افزا در مناطق شهری چندمرکزی نمونه موردی: مجموعه شهری مازندران مرکزی (آمل- بابل- قائمشهر- ساری)". فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای, 4, شماره 16, 1393, 33-48.
HARVARD
زبردست, اسفندیار, شهابی شهمیری, مجتبی. (1393). 'تحلیل قابلیت توسعه هم افزا در مناطق شهری چندمرکزی نمونه موردی: مجموعه شهری مازندران مرکزی (آمل- بابل- قائمشهر- ساری)', فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای, 4(شماره 16), pp. 33-48.
VANCOUVER
زبردست, اسفندیار, شهابی شهمیری, مجتبی. تحلیل قابلیت توسعه هم افزا در مناطق شهری چندمرکزی نمونه موردی: مجموعه شهری مازندران مرکزی (آمل- بابل- قائمشهر- ساری). فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای, 1393; 4(شماره 16): 33-48.
)